środa, 27 lutego 2019

Wyszehrad

Około 35km na północ od Budapesztu leży zamieszkiwane przez niespełna dwa tysiące mieszkańców miasteczko, którego nazwa jest powszechnie znana nawet w Polsce. Oczywistym powodem jest historyczna rola miasta, które jako średniowieczna stolica Węgier gościło królów Czech, Polski i oczywiście Węgier podczas istotnych dla polityki regionów spotkań. Do zjazdów w Wyszehradzie nawiązali także w 1991 roku prezydenci Polski, Węgier i Czechosłowacji, inicjując w tym samym miejscu Grupę Wyszehradzką.

zamek wyszehrad

Najszybsza droga do Wyszehradu prowadzi przez urokliwe miasteczko Nagymaros, do którego dojeżdża pociąg z Budapesztu. Bezpośrednie połączenia są utrudnione ze względu na rzeźbę terenu, liczne wzgórza i funkcjonujący tam park narodowy.

nagymaros

nagymaros

nagymaros
Nagymaros leży na przeciwległym brzegu Dunaju, skąd do Wyszehradu można się dostać za pośrednictwem niedużego promu.
Nazwa "Wyszehrad" pochodzi z grupy języków słowiańskich i oznacza "zamek na wzgórzu". Choć pierwsze umocnienia na tym terenie przypisuje się Rzymianom, Węgrzy przejęli gród w IX wieku od Słowian, zostawiając jego nazwę.

wyszehrad brama

wyszehrad brama


W 1323 roku węgierski monarcha Karol Robert obrał Wyszehrad za swoją siedzibę. Był to pierwszy król z dynastii Andegawenów, która przez cały okres panowania na Węgrzech rezydowała właśnie tam. W Wyszehradzie urodził się m.in. Ludwik Węgierski, znany u Madziarów jako Wielki.


Widoczne jest zakończenie wyspy rzecznej Szentendrei-sziget, która ciągnie się przez 31km

wyszehrad
 Funkcję stołeczną przywrócił miastu po kilku dekadach Maciej I Korwin, choć sam pod koniec życia rezydował w podbitym Wiedniu. Wyszehrad był stolicą jeszcze przez niecałe sto lat, do podboju Tureckiego, który zniszczył zamek oraz miasto, które po tym fakcie odzyskało prawa miejskie dopiero w 2000 roku.

W 1335 i 1338 roku Wyszehrad był miejscem zjazdów władców Polski, Czech i Węgier, podczas których zapadało wiele istotnych decyzji politycznych, np. wykupienie przez Kazimierza Wielkiego zrzeczenia się praw do tronu polskiego przez króla Czech.
zjazd wyszehradzki
Wystawa figur woskowych upamiętniająca zjazdy wyszehradzkie.


kazimierz wielki
Kazimierz Wielki


Zamek Wyszehradzki dzieli się na dolny i górny, jeden położony na samym szczycie góry, drugi u jej podnóża, a połączone są ze sobą jedynie cienkim odcinkiem murów.
Zamek dolny


Brama do miasta

Jednak na zamku zwiedzanie Wyszehradu się nie kończy. W ciemno obstawiam, że jest to jedno z miast posiadających największy współczynnik zabytków na mieszkańca.
  Pałac Pálffych
  Pałac Pálffych
kot

Zamek na szczycie góry z oczywistych powodów posiada niebagatelne ograniczenia konstrukcyjne i niekoniecznie spełniał wszystkie oczekiwania rezydujących władców. Właśnie dlatego w mieście wybudowano dodatkowo pałac królewski, wyposażony w znacznie większe sale, ogrody i budynki służby. Pałac Wyszehradzki był ponoć jednym z większych osiągnięć architektury pogranicza późnego gotyku i renesansu.









sobota, 16 lutego 2019

Magazyn Bálna

nowa galeria budapeszt

To centrum kultury i handlu jest interesującym zestawieniem różnych epok architektonicznych. Podłużne, ceglane budynki (podejrzewam, że to stare magazyny) połączono stalowo-szklaną konstrukcją w kształcie wieloryba. Usytuowany nad Dunajem obiekt rzuca się w oczy i jest doskonale widoczny z Góry Gellerta. Przy tym znajduje się też w najprzyjemniejszym, najbardziej reprezentacyjnym miejscu wybrzeża w centrum miasta, jedynym z prawdziwą aleją spacerową.

Bálna

Bálna
Budynek mieści oczywiście sklepy, liczne kawiarnie i restauracje, ale także Nową Budapesztańską Galerię (sztuki), oddział muzeum historii Budapesztu z tymczasowymi wystawami.